Cosplay gaat over het belichamen van een personage uit een manga, anime of stripverhaal. Sinds enige tijd worden echter steeds meer film- of computerspelhelden als model gebruikt. Personages moeten door hun kostuums en gedrag zo authentiek mogelijk worden nagebootst. Er zijn hier geen compromissen wat betreft geschiktheid voor dagelijks gebruik of comfort, want de outfit moet het personage weerspiegelen - en wel zo getrouw mogelijk en in zoveel mogelijk facetten. Hier worden niet alleen kostuums gebouwd met allerlei elektronische snufjes, zoals verlichting, monitors, luidsprekers of zelfs bewegende ledematen, maar worden ook choreografie en bewegingspatronen ingestudeerd.
In tegenstelling tot veel Japanse taferelen die slechts modetrends blijken te zijn, zit er een subcultuur achter cosplay. In Japan is dit zo ver gegaan dat beroemde cosplayers, die vaak prijzen winnen voor hun kostuums op relevante evenementen, hun eigen "idol cards" verkopen. Dit zijn ruilkaarten van cosplayers en hun verschillende outfits, die fans dan graag laten signeren op evenementen.
Bij deze evenementen gaat het vooral om competitie, om het beste of meest nauwkeurige kostuum. Er wordt geoordeeld in categorieën als "gelijkenis met het origineel", "merk en fabricage van de outfit", "presentatie van het personage", "populariteit van het publiek" of zelfs "algemeen concept van de groep", wanneer je samen met andere cosplayers een hele cluster personages uit een bepaalde film of anime imiteert. Het grootste evenement ter wereld, de "World Cosplay Summit" wordt georganiseerd door de Japanse televisie en trekt tienduizenden deelnemers uit de hele wereld. Ook in dit land ontwikkelen zich soortgelijke evenementen. Op de ComicCons, die bijvoorbeeld in Stuttgart plaatsvinden, worden soortgelijke wedstrijden gehouden. De gothic scene voelt de overloop van deze trend, omdat outfits van cosplay door de jongere generatie worden overgenomen in de zwarte scene.